İşte üçlü zirvede onaylanan 12 maddelik Tahran Bildirisi
CumhurbaÅŸklanı Tayyip ErdoÄŸan, Rusya Devlet BaÅŸkanı Vladimir Putin ile Ä°ran CumhurbaÅŸkanı Hasan Ruhani Tahran’da gerçekleÅŸtirdiÄŸi üçlü zirvede Ä°dlib konusunu ele aldı. Putin, 12 maddelik Tahran Bildirisi’nin onaylandığı bilgisini paylaÅŸtı. Ä°ÅŸte 12 maddelik Tahran Bildirisi: 1.Astana formatının Ocak 2017’den bu yana saÄŸladığı baÅŸarılardan, özellikle de Suriye Arap Cumhuriyeti genelindeki ÅŸiddetin azaltılmasında katedilen ilerlemeden ve ülkede barış, güvenlik ile istikrara yapılan katkıdan duydukları memnuniyeti ifade etmiÅŸlerdir. 2. Suriye Arap Cumhuriyeti’nin egemenliÄŸi, bağımsızlığı, birliÄŸi ve toprak bütünlüğü ile BM Åžartı’nın amaç ve ilkelerine olan kuvvetli ve devam eden taahhütlerini vurgulamış ve bunlara herkes tarafından saygı gösterilmesi gerektiÄŸinin altını çizmiÅŸlerdir. Kim tarafından gerçekleÅŸtirildiÄŸine bakılmaksızın, hiçbir eylemin bu ilkelere halel getirmemesi gerektiÄŸini yinelemiÅŸlerdir. Terörle mücadele kisvesi altında sahada yeni gerçeklikler yaratılmasına dair her türlü giriÅŸimi reddetmiÅŸ, Suriye’nin egemenliÄŸi ve toprak bütünlüğü ile komÅŸu ülkelerin ulusal güvenliÄŸini zayıflatmayı amaçlayan ayrılıkçı gündemlere karşı durma kararlılıklarını ifade etmiÅŸlerdir. 3. Sahadaki güncel durumu ele almışlar, 4 Nisan 2018 tarihinde Ankara’da yapılan son toplantılarının ardından Suriye Arap Cumhuriyeti’yle ilgili meydana gelen geliÅŸmeleri deÄŸerlendirmiÅŸler ve aralarındaki mutabakat uyarınca üçlü eÅŸgüdümü sürdürmek hususunda hemfikir kalmışlardır. Bu çerçevede, Ä°dlip gerginliÄŸi azaltma bölgesindeki durumu görüşmüşler ve bu konuyu yukarıda belirtilen ilkelere ve Astana formatını tanımlayan iÅŸbirliÄŸi ruhuna uygun olarak ele almayı kararlaÅŸtırmışlardır. 4. BM Güvenlik Konseyi tarafından terörist olarak tanımlanan DAEÅž, Nusra Cephesi ile El Kaide veya DAEŞ’le baÄŸlantılı tüm diÄŸer bireyler, gruplar, teÅŸebbüsler ve oluÅŸumların tamamen ortadan kaldırılması amacıyla aralarındaki iÅŸbirliÄŸini sürdürme kararlılıklarını teyit etmiÅŸlerdir. Terörle mücadelede, yukarıda belirtilen terörist grupların ateÅŸkes rejimine katılmış veya katılacak olan silahlı muhalif gruplardan ayrıştırılmasının sivil zayiatın önlenmesi bakımından da dahil olmak üzere büyük önem arzettiÄŸinin altını çizmiÅŸlerdir. 5. Suriye ihtilafına askeri çözüm getirilemeyeceÄŸine ve ihtilafın yalnızca müzakere edilmiÅŸ bir siyasi süreç yoluyla sona erdirilebileceÄŸine dair inançlarını yinelemiÅŸlerdir. Siyasi sürecin Soçi’de düzenlenen Suriye Ulusal Diyalog Kongresi’nin kararları ve BM Güvenlik Konseyi’nin 2254 sayılı kararıyla uyumlu olarak ilerletilmesi amacıyla aralarındaki aktif iÅŸbirliÄŸini sürdürme kararlılıklarını teyit etmiÅŸlerdir. 6. Suriyelilerin öncülüğünde ve sahipliÄŸinde bir siyasi çözüme ulaÅŸma sürecini ilerletme amaçlı ortak çabaları sürdürme konusundaki kararlılıklarını yinelemiÅŸler ve Anayasa Komitesi’nin kurulması ile çalışmalarının baÅŸlatılmasına yardımcı olmaya yönelik taahhütlerini vurgulamışlardır. Kıdemli memurları ile BirleÅŸmiÅŸ Milletler Genel Sekreteri’nin Suriye Özel Temsilcisi arasındaki yararlı istiÅŸarelerden duydukları memnuniyeti vurgulamışlardır. 7. Bütün Suriyelilerin normal ve huzurlu bir hayata yeniden kavuÅŸmalarına ve acılarının hafifletilmesine yönelik tüm çabalara destek olma ihtiyacını vurgulamışlardır. Bu baÄŸlamda, ilave insani yardım göndermek, insani mayın temizliÄŸi faaliyetlerini kolaylaÅŸtırmak, sosyal ve ekonomik tesisler de dahil olmak üzere temel altyapı unsurlarını eski haline getirmek ve tarihi mirası korumak suretiyle Suriye’ye yapılan yardımı artırmaları için baÅŸta BirleÅŸmiÅŸ Milletler ve insani ajansları olmak üzere uluslararası topluma çaÄŸrıda bulunmuÅŸlardır. 8. Ä°htiyaç duyan tüm Suriyelilere hızlı, güvenli ve kesintisiz insani eriÅŸim saÄŸlanmasını kolaylaÅŸtırma yoluyla, sivillerin korunması ve insani durumun iyileÅŸtirilmesini hedefleyen ortak çabaları sürdürmedeki kararlılıklarını yinelemiÅŸlerdir. 9. Sığınmacıların ve ülke içinde yerlerinden edilmiÅŸ kiÅŸilerin Suriye’de ikamet ettikleri asıl yerlere güvenli ve gönüllü olarak geri dönüşleri için gerekli ÅŸartların oluÅŸturulması ihtiyacının altını çizmiÅŸlerdir. Bu amaçla, BirleÅŸmiÅŸ Milletler Mülteciler Yüksek KomiserliÄŸi (BMMYK) ve diÄŸer uluslararası uzmanlık kuruluÅŸları da dahil olmak üzere, ilgili tüm taraflar arasındaki eÅŸgüdüm ihtiyacını vurgulamışlardır. [Suriyeli mülteciler ve ülke içinde yerlerinden edilmiÅŸ kiÅŸiler hakkında uluslararası bir konferansın toplanması fikrini deÄŸerlendirmek hususunda mutabık kalmışlardır.] 10. BM ve Uluslararası Kızılhaç Komitesi (ICRC) uzmanlarının katılımıyla yürütülen, alıkonulanlar/kaçırılanların serbest bırakılması, cenazelerin teslimi ve kayıp ÅŸahısların tespiti Çalışma Grubu’nun faaliyetlerindeki ilerlemeyi memnuniyetle karşılamışlardır. 11. Rusya Federasyonu Devlet BaÅŸkanı Sayın Vladimir Putin’in daveti üzerine, bir sonraki toplantılarını Rusya Federasyonu’nda yapmayı kararlaÅŸtırmışlardır. 12. Rusya Federasyonu ve Türkiye Cumhuriyeti Devlet BaÅŸkanları, Tahran ’daki Üçlü Zirve’ye evsahipliÄŸi yapmalarından ötürü Ä°ran Ä°slam Cumhuriyeti CumhurbaÅŸkanı Sayın Hasan Ruhani’ye içten teÅŸekkürlerini sunmuÅŸlardır.